KOKARDA NARODOWA

Dzień Flagi Rzeczpospolitej Polskiej jest obchodzony od 2 maja 2004 roku (na mocy ustawy z 20 lutego 2004) i jest związany z Konstytucją 3 Maja (1791). W pierwszą rocznicę Konstytucji 3 Maja (1792) odbył się bal, na którym symbolicznie zademonstrowano przywiązanie do barw narodowych - bieli i czerwieni. Nie ustalono jednak ich kolejności.

Rok w rok, w dniu Święta Konstytucji 3 Maja lub Narodowego Święta Niepodległości 11 Listopada, Polacy noszą kokardy narodowe..., bez wstążek, a barwy na nich są odwrócone. Ponieważ pewien kustosz zbiorów… wystawił certyfikat zgodności tego, co widzę w mediach i na ulicach - z polską tradycją historyczną, zakładam głos polemiczny, jak następuje.

Historycznie, heraldycznie i logicznie.

Historycznie - Pan Kustosz się myli, albo mylili się Powstańcy Styczniowi i Legioniści Józefa Piłsudskiego, vide: Artur Grottger i zbiory mundurowe Muzeum Wojska Polskiego (kokardy są biało-czerwone lub biało-czerwone ze srebrnym, wyszywanym lub wpinanym orłem w czerwonym polu). Od czasu Powstania Listopadowego (uchwały Sejmu Polskiego, 1831), a właściwie buntu regularnego wojska, który w Powstanie się zamienił, nasze barwy narodowe są biało-czerwone (czerwień - cynobrowa). Wcześniej były biało-karmazynowe (walor czerwieni) - zwykle łączone z heraldyczną barwą Domu panującego w Rzeczpospolitej Obojga Narodów (1569-1791), a następnie biało-amarantowe (walor fioletu i znacznie tańszy barwnik) w dobie Legionów Polskich we Włoszech (1797-1808) i wojen napoleońskich (1803-1815).

Heraldycznie - kolor biały jest dominantą - biały jest nad czerwonym; biała wstążka (nikt nie nosi wstążek!) jest po prawej (dominanta), a czerwona - po lewej stronie. Kokarda narodowa jest miniaturą flagi narodowej, i nie nawiązuje do herbu ani do godła państwa (drugi błąd Pana Kustosza). Powinna być biało-czerwona, a nie czerwono-biała. W polskiej heraldyce (godła, herby) kolor biały (i żółty) nie występuje (trzeci błąd Pana Kustosza). Jest plastycznym lub graficznym (szrafowanym szrafirunkiem) przedstawieniem barwy, i symbolizuje srebro - kruszec lub kolor srebrny, a to oznacza, że Orzeł jest srebrny. Analogicznie - korona, dziób i szpony Orła, od XVII wieku; z lat 1919-1927, 1927-1939, i od 22 lutego 1990 roku są złote, a nie żółte. Orzeł nie występuje na fladze, tylko w godle. A godło - w wyjątkowych, regulowanych ustawą przypadkach - może znaleźć się na fladze.

Logicznie - kolor czerwony nakłada się na biały, a nie odwrotnie. Polska kokarda narodowa powinna być czerwona na białej, z białą wstążką po prawej i czerwoną po lewej stronie.

Wprawdzie znane jest niefortunne - odwracające barwy narodowe - zarządzenie Ministra Obrony Narodowej z 9 kwietnia 2014 r., które nb. dotyczy jedynie jednostek Sił Zbrojnych RP. Ale czasem można przyjąć, że "wszyscy" się mylą, skoro się mylą, ponieważ nie chcą nic wiedzieć, a jedynie powtarzać piate-prez-desate. I wierzyć, że kiedyś narodzi się zdolny heraldyk lub weksylolog, który pomoże oficjelom zmienić kokardy narodowe na prawidłowe, tj. biało-czerwone z biało-czerwonymi wstążkami po właściwych stronach.

Andrzej Schymalla

(Obraz Artura Grottgera, Pożegnanie Powstańca Styczniowego)