Słuchaj mię, Sauromatha...
Dwór polski, czyli - kto wychodził na dwór, a kto na pole?
Dwór polski powstał wraz z legendą sarmacką w XVI wieku, i był zwykle dużym gospodarstwem rolnym z kompleksem budynków i obiektów gospodarczych. Składały się nań: Dom Pański, w którym mieszkał właściciel Dworu, często wraz z trzypokoleniową rodziną i przygarniętymi rezydentami - dalszymi krewnymi. Rezydentami bywali także dawni towarzysze broni właściciela. Biegli w sztuce wojennej uczyli dziatwę fechtunku, łucznictwa i jazdy konnej. Po rezydentach szli oficjaliści - na czele z ochmistrzem - którym powierzano administrowanie poszczególnymi częściami majątku. Obok Domu Pańskiego stawiano Kuchnię, z ochmistrzynią, kucharkami i podkuchennymi; Zielnik - ogród ziół, i źródło zdrowotnych - a jakże - nalewek; Chłodnik (altanę, wirydarz), który dawał cień i wytchnienie w czasie letnich upałów; Lamus - skład broni, oporządzenia i narzędzi, i Skarbiec - Skarbczyk, czyli spichlerz - bodaj najważniejszy obiekt Dworu. Dalej były stajnie, stodoły, obory i Zwierzyniec, w którym trzymano złowioną w lasach i na polach zwierzynę; stawy rybne (przestrzegano postów), młyn, folusz, browar... Całości dopełniała puszczana w arendę karczma i letnia rezydencja - Belweder. W bliższych nam czasach, staropolski Dwór zastąpiono niemieckim folwarkiem, a Dom Pański stał się dworem - siedzibą dziedzica. A zatem, pierwotnie - wychodząc na dwór, wychodzono na teren majątku i jego urządzeń. Na folwark. Ten, kto nie miał majątku lub w nim nie rezydował, nie pracował - wychodził na pole…
Fot. - Dwór (Dom Pański) z XVI w. (Jordanów/Wysoka).
Komentarze
Prześlij komentarz